इजरायल–हमास युद्धको लामो अनिश्चिततापछि, हमासले इस्रायली अधिकारीहरूलाई चार वटा शव हस्तान्तरण गरेको छ, जसमा नेपाली छात्र बिपिन जोशीको शव पनि रहेको पुष्टि भएको छ। यससँगै, एक वर्षभन्दा बढी समयदेखि बेपत्ता रहेका बिपिनको मृत्यु आधिकारिक रूपमा पुष्टि गरिएको छ। यो खबरले नेपाल मात्र होइन, विश्वभरका मानवअधिकार अभियन्ता र शान्तिप्रिय समुदायलाई गहिरो दुःखमा डुबाएको छ।
शवको हस्तान्तरण र औपचारिक पुष्टि प्रक्रिया
नेपालका इजरायलस्थित राजदूत धन प्रसाद पण्डितका अनुसार, हमासले हालै इजरायललाई चार वटा शव हस्तान्तरण गरेको र तीमध्ये एक बिपिनको भएको अनुमान गरिएको हो। उक्त शवहरूलाई अहिले तेल अविव लगिँदैछ र डीएनए परीक्षणपछि मात्रै अन्तिम पुष्टि गरिनेछ।
राजदूत पण्डितले भने —
“हामीले प्राप्त सूचना अनुसार, बिपिन जोशीको शव इजरायली पक्षले प्राप्त गरेको छ। शवलाई तेल अविव लगिँदैछ र केही घण्टाभित्र त्यहाँ पुग्नेछ।”
पुष्टि भएपछि, नेपाल सरकार र इजरायली अधिकारीबीच सहकार्य गरी उनको पार्थिव शरीरलाई नेपाल ल्याउने तयारी गरिँदैछ।
बिपिन जोशी को हुन्?
बिपिन जोशी नेपालका एक युवा छात्र थिए, जो कृषि अध्ययनका लागि इस्रायल गएका थिए। उनी किबुत्ज अलुमिम (Kibbutz Alumim) मा कार्यरत र अध्ययनरत थिए, जुन गाजाको सीमासँगै जोडिएको क्षेत्र हो।
२०२३ अक्टोबर ७ मा हमासले गरेको आक्रमणका बेला त्यही किबुत्जमा रहेका १७ जना नेपाली विद्यार्थीमध्ये १० जनाको ज्यान गएको थियो। बिपिन भने प्रारम्भिक आक्रमणमा जीवित रहेर आश्रयस्थलभित्र रहेका अन्य साथीहरूलाई बचाउनका लागि हातहतियार (ग्रेनेड) बाहिर फ्याँक्दै लडेका थिए। तर त्यस क्रममा घाइते भई हमासद्वारा अपहरणमा परे।
त्यसपछि उनीबारे विभिन्न अफवाह र भिडियोहरू सार्वजनिक भए पनि, उनको अवस्था लामो समयसम्म अनिश्चित रह्यो। उनका परिवारजनले हरेक महिना आशा र निराशाको दोहोरो अवस्थामार्फत समय बिताइरहेका थिए।
परिवारको पीडा र खोजी प्रयास
बिपिनकी १७ वर्षीया बहिनी पुष्पा जोशीले आफ्नो दाजुको खोजी अभियान नेतृत्व गर्दै आएकी थिइन्। उनी बारम्बार काठमाडौंबाट राजधानीमा पुगेर सरकारी निकायसँग भेट्थिन् र दाजुको उद्धारका लागि पहल गर्न आग्रह गर्थिन्।
गत वर्ष, जोशी परिवारले इजरायलमै पुगेर राष्ट्रपति आइज्याक हेर्जोगसँग भेट गरी टेल अविवस्थित “Hostage Square” मा आयोजित विरोध कार्यक्रममा पनि सहभागी भएका थिए। उनले अन्य परिवारहरूसँग मिलेर अपहृतहरूको सुरक्षित फर्काइको माग गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई चेतावनी दिएका थिए।
युद्ध, बन्दी–विनिमय र अधुरो आशा
हालैका महिनाहरूमा हमास र इजरायलबीच बन्दी–विनिमय (Hostage Exchange) र युद्धविराम (Ceasefire) सम्बन्धी केही प्रगति देखिएको थियो। हमासले २० जना बन्दीहरूलाई रिहा गरेको र इजरायलले १९०० भन्दा बढी प्यालेस्टिनी बन्दीहरूलाई मुक्त गरेको खबर आएको थियो।
तर ती सबै सूचिमा बिपिन जोशीको नाम कहिल्यै समावेश भएन। यसले उनको जीवित अवस्था प्रती अनिश्चितता झन् बढाएको थियो।
पछिल्ला महिनामा प्राप्त एउटा भिडियोमा बिपिन जीवित देखिएका थिए, जसले आशा जगाएको थियो। तर आजको खबरले ती सबै आशा समाप्त भएको पुष्टि गरिदिएको छ।
नेपालभर शोक र सरकारमाथि प्रश्न
नेपालभर बिपिनको निधनको समाचारले जनमानसमा गहिरो शोक छाएको छ। विश्वविद्यालयका साथीहरू, नागरिक समाज र विदेशमा रहेका नेपाली समुदायले उनलाई सम्झँदै श्रद्धाञ्जली व्यक्त गरेका छन्।
नेपाल सरकारले अहिले डीएनए परीक्षण, शव प्रत्यावर्तन प्रक्रिया, र औपचारिक श्रद्धाञ्जली कार्यक्रमका तयारी गरिरहेको छ।
तर आम नागरिकहरूमा सरकारको ढिलाइ र विदेशी विद्यार्थीहरूको सुरक्षामा लापरवाहीबारे असन्तोष पनि देखिएको छ।
मानवअधिकारवादीहरूले यस घटनालाई “विदेशी नागरिकहरूको सुरक्षाको असफल उदाहरण” भन्दै आगामी दिनमा यस्तो अवस्थाको पुनरावृत्ति रोक्न स्पष्ट नीति बनाउन आग्रह गरेका छन्।
बिपिनको कथा: संघर्ष र सपना
बिपिन जोशीको जीवन केवल एउटा व्यक्तिगत कथा होइन — यो हजारौं युवा नेपालीहरूको प्रतिनिधित्व हो, जो अध्ययन र रोजगारीको खोजीमा विदेश जान बाध्य छन्। उनी ज्ञानको खोजीमा गएका थिए, तर युद्धको चपेटामा परे।
उनको बलिदानले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई पुनः सम्झाएको छ — युद्धमा नागरिकहरू नै सबैभन्दा ठूलो पीडित हुन्छन्।
मुख्य बुँदाहरू
हमासले इजरायललाई चार शव हस्तान्तरण गरेकोमा बिपिन जोशीको शव पनि समावेश।
डीएनए परीक्षणपछि आधिकारिक पुष्टि गरिनेछ।
नेपाल सरकार शव नेपाल ल्याउने तयारीमा।
परिवारले लामो समयदेखि न्याय र उद्धारको माग गर्दै आएका थिए।
यो घटना विदेशी नागरिकहरूको सुरक्षासँग सम्बन्धित ठूला प्रश्नहरू उठाउँछ।
निष्कर्ष
बिपिन जोशी अब फर्किने छैनन्, तर उनको नाम नेपाली इतिहासमा रहिरहनेछ — एक युवाको रूपमा जसले आफ्नो सपना पूरा गर्न विदेश पसेका थिए तर युद्धको कहरमा परे।
उनको मृत्युले केवल एक परिवारलाई होइन, सम्पूर्ण नेपाललाई झकझक्याएको छ। यो घटना नेपाल सरकार र अन्तर्राष्ट्रिय निकायहरूका लागि एउटा गम्भीर चेतावनी हो — मानव जीवन कुनै पनि राजनीतिक वा सैन्य उद्देश्यभन्दा माथि हुन्छ।